Istorija

Nakon što je Kulin ban postavio temelje, u Bosni je započeo oporavak Bogumila. No, pape u Rimu i dalje su huškale protiv „jeretika“ na istoku, a huškale su i susedne Mađare i Hrvate. Miru u zemlji prethodila je invazija inkvizicije i krvavi bosanski krstaški rat. Ali Bogumili su, za razliku od Katara, njihove braće i sestara po veri u južnoj Francuskoj, okrutnim preokretom sudbine bili pošteđeni potpunog istrebljenja od strane katolika.

Izreka „od Kulina bana i dobrih dana – od Kulina bana i boljih dana“ popularno aludira na prvi nastanak samostalnog bosanskog kraljevstva krajem 12. veka. Uprkos brutalnoj papinskoj kampanji iskorenjivanja, Kulin ban je u to vreme pružio utočište mnogim bogumilima iz Srbije i Dalmacije. Zaštitio ih je i postavio temelje viševekovnom procvatu bogumilskih zajednica na ovim prostorima.

U vreme nastajanja prve srpske države, Bogumili su u regionu bili široko rasprostranjeni – bilo u rimokatoličkoj Zeti na Mediteranu ili u pravoslavnoj kneževini koja je često bila ratom razarana. Sa usponom vladajuće dinastije Nemanjića, za njih je počela epoha nemilosrdnog proganjanja i proterivanja.